Keratokonus nedir? Keratokonus hastalığının sebepleri nelerdir?

Keratokonus; gözün en önünde bulunan saydam kornea tabakasının öne doğru bombeleşmesive incelmesi ile giden ilerleyici, dejeneratif bir korneahastalığıdır.Keratokonus hastalığının bilinen kesin bir sebebi olmamakla birlikte yapılan çalışmalarda korneanın yapısında bulunan kollajen yapıda bozulmaya neden olan gen bozuklukları gösterilmiştir. Aile öyküsü olanlarda hastalığın sık görülmesi bu tezi desteklemektedir.   Hastalığın oluşumunda en önemli çevresel risk faktörleri ise ultraviyole ışığa maruziyet, atopi/alerjik yatkınlık ve göz ovalamadır.

Keratokonus kimlerde görülür?

Keratokonus genellikle ergenlik döneminde başlamakla birlikte çocukluktan itibaren her yaş grubunda görülebilmektedir. 20’li yaşlarda daha hızlı bir ilerleme gösterebilmekte ve sıklıkla 30’lu yaşlarda kendini sınırlamaktadır. Ailesinde keratokonus olanlarda genetik geçiş gösterebilmektedir. Ayrıca göz ovalama alışkanlığı olanlarda ve çocukluk çağında alerjiye bağlı göz kaşıma öyküsü olanlardanormal popülasyona göre daha sık görülmektedir.

Keratokonusun Belirtileri Nelerdir?

Hastalarda özellikle astigmatizma derecesinin hızlı artış göstermesi, gözlüklerin veya kontakt lenslerin yetersiz gelmesi, her muayenede göz derecelerinin artması ile kendini hissettirmektedir. İlerleyen dönemlerde bulanık ve kalitesiz görme, gece ışıklarda saçılma ve parlama, artan düzensiz astigmatizma ile bulgu vermektedir.

Keratokonusun kesin tanısı nasıl konur?

Deneyimli bir hekim; hastanın hikayesi, göz dereceleri ve biyomikroskopik muayenesini göz önünde bulundurduğunda keratokonustan şüphelenmektedir. Keratokonus; kornea yüzeyinde düzensizlik, incelme ve sivrileşme yaptığı için kesin tanısı korneanın haritasına bakılarak konmaktadır. Kornea haritası, topografi adı verilen özellikli cihazlarla değerlendirilmektedir.

Keratokonus hastalığında görmenin arttırılması amacıyla uygulanan tedavi seçenekleri nelerdir?

Keratokonusta kornea yüzeyi düzensiz olduğu için gözlükler pek işe yaramamaktadır. Görme keskinliğini arttırmak için ilkbaşvurulan seçenek kontakt lens uygulamasıdır. Korneanın durumuna ve keratokonus hastalığının evresine göre; yumuşak keratokonus lensleri, sert gaz geçirgen kontakt lensler, hibrid lensler ve sklerallensler uygulanabilmektedir.  Kontakt lens kullanamayan veya kullanmak istemeyen hastalarda ise kornea kalınlığının uygun olduğu durumlarda; topoguided lazer tedavisi veya kornea içerisine yerleştirilen halka tedavisi ile görmede artış sağlanabilmektedir.Keratokonusun son evresinde kornea saydamlığını yitirebilmekte ve hastalar kontakt lens, halka tedavisi gibi seçeneklerden fayda görememektedir. Bu durumda hastalara uygulanabilecek tedavi seçeneği ise keratoplasti yani; kornea naklidir.

Keratokonus hastalarında lazer ile gözlükten bağımsızlık mümkün mü?

Keratokonus korneayı ilerleyici olarak incelten bir hastalık olduğu için bu hastalarda lazer tedavisi mümkün olmaz. Ancak keratokonusun erken evrelerinde ya da kornea kalınlığı nispeten kalın olan hastalarda crosslinking tedavisi ile eş zamanlı veya ardışık olarak PRK lazer tedavisi uygulanabilmektedir. Bu tedavi protokolü halk arasında hibrid lazer tedavisi olarak da bilinmektedir.

Keratokonusta halka (korneal ring) tedavisi nasıl uygulanmaktadır? Ne kadar sürmektedir? Ağrılı bir işlem midir?

Keratokonusta görme keskinliğini azaltan nedenlerden bir tanesi korneanın asimetrik hale gelmesi ve düzensiz astigmatizmanın artmış olmasıdır. Bu nedenle kornea içerisine yerleştirilen halka tedavileri keratokonusun yol açmış olduğu korneal asimetriyi azaltmayı hedeflemektedir. Bu operasyon ortalama 15-20 dakika sürmekte ve damla anestezisi altında uygulanmakta olup ağrısızdır. Kornea içerisine femtosaniye lazer yardımıyla ortalama 10 saniye gibi kısa bir sürede tünel açılmaktadır. Ardından tünel içerisine öncesinde hesaplamaları yapılmış ve kişiye özel olarak temin edilmiş korneal halkalar yerleştirilmektedir. Keratokonusun evresine, korneanın asimetrisine bağlı olarak bazı vakalarda tek halka, bazı vakalarda çift halka implante edilmektedir.

Korneal halka ameliyatı gözlükten bağımsızlık sağlar mı?

Korneal halka ameliyatlarında görme keskinliği artışını ön görmek ne yazık ki mümkün değildir. Hastalarda korneal asimetrinin azalmasına bağlı olarak; görme keskinliğinde bazı hastalarda %10-20 bazı hastalarda ise %50’lere varan artış görülebilmektedir. Ancak bu operasyon gözlük derecelerini düşürmekle birlikte tam bir gözlükten bağımsızlık sağlamayabilir. Bu operasyon sonrası hastalarda elde ettiğimiz bir diğer avantaj ise halka sonrası daha düzenli bir kornea ile karşı karşıya olduğumuz için gözlük veya kontakt lenslerden daha fazla fayda sağlar hale gelmektir.

İleri evre bir keratokonusta hiçbir tedavi ile görme artışı sağlanamıyorsa ne yapılabilir?

Eğer keratokonusa bağlı korneada bir skar (iz) meydana gelmişse; gözlük, kontakt lens, kornea içi halka gibi hiçbir seçenek görme keskinliğinde artış sağlamıyorsa o halde tedavi seçeneği keratoplasti yani kornea naklidir. Kornea naklinin tam kat veya parsiyel olarak uygulandığı farklı operasyon çeşitleri bulunmaktadır. Bu operasyon çeşidine de hastanın operasyon öncesi korneasının kalınlığına, korneada iz bulunup bulunmamasına göre karar verilmektedir.